Rejestracja nazwy firmy w CEIDG to nie koniec. Jeżeli zależy Ci na ochronie nazwy i logo Twojej firmy, musisz zdecydować się na dodatkową rejestrację w Urzędzie Patentowym. Zastanawiasz się, czy warto to zrobić? Zdecydowanie tak, bo nic nie zapewni silniejszej ochrony prawnej Twojej firmy.
Zastanawiasz się, czy można opatentować markę firmy? Otóż nie. Marka to inaczej nazwa lub logo, a te należy zastrzec na wyłączność, rejestrując znak towarowy w Urzędzie Patentowym. Opatentować możesz jedynie wynalazek, a wzór przemysłowy zarejestrować, podobnie jak znak towarowy. Wyjaśnimy to bardziej szczegółowo.
Prawo własności przemysłowej
Przedmiotem ochrony prawa własności przemysłowej są dobra niematerialne. Reguluje to ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej. Tymi dobrami są: wynalazki, wzory przemysłowe, znaki towarowe, i pozostałe dobra, takie jak wzory użytkowe, oznaczenia geograficzne, topografie układów scalonych.
Zacznijmy od nazwy czy logo firmy. Zanim wybierzesz nazwę i zaprojektujesz logo musisz upewnić się, czy nie naruszasz cudzych praw. Możesz to sprawdzić w bazach danych urzędów. Wszystkie są jawne i można w dowolnej chwili je zweryfikować. Pomocne będą strony:
Patent na wynalazek
Słowo patent często jest nadużywane i stosowane w odniesieniu do ochrony prawnej różnych nazw, wzorów czy znaków. Tak naprawdę oznacza tylko i wyłącznie prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy. Wynalazek zaś to techniczne rozwiązanie jakiegoś problemu, np. otwieracza do butelki.
Patenty przyznają krajowe lub regionalne Urzędy Patentowe. To prawo jest ograniczone czasowo (20 lat), terytorialnie (jeden lub więcej krajów), a przede wszystkim do konkretnego rozwiązania. Pozytywne przejście procedury w Urzędzie Patentowym, kończy się wydaniem dokumentu patentowego.
Wzory przemysłowe
Wzory przemysłowe służą do ochrony wyglądu produktu. Ochrona w tym przypadku jest realizowana poprzez uzyskanie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Jest ono odpowiednikiem patentu wynalazku. Ochronie podlegają na przykład kształty, kontury, kolory, struktura czy materiał. Jednak nie każdy wzór przemysłowy, może zostać zarejestrowany. Musi być nowy i posiadać indywidualny charakter. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego trwa maksymalnie 25 lat.
Zastrzeżenie znaku towarowego
Znak towarowy to oznaczenie służące do komercyjnego wyróżniania towarów i usług. To inaczej nośnik informacji o pochodzeniu. Zazwyczaj dotyczy nazwy, logo lub znaku graficznego, dźwięków czy haseł reklamowych. Wyróżnia się kilkanaście rodzajów znaków towarowych: słowny, graficzny, graficzny zawierający elementy słowne, przestrzenny, przestrzenny zawierający elementy słowne, pozycyjny, stanowiący wzór, pojedynczy kolorowy, kombinację kolorów, dźwiękowy, ruchomy, multimedialny i holograficzny.
Potwierdzeniem zarejestrowania znaku towarowego jest świadectwo ochronne. To ono potwierdza, że jesteś właścicielem praw np. do nazwy. Znajdują się w nim informacje:
Posiadając świadectwo ochrony, zyskujesz pewność, że nikt nie będzie mógł posługiwać się Twoją nazwą lub logo – nawet jeśli będą tylko podobne do Twojej. Jeśli mimo wszystko ktoś zdecyduje się skopiować nazwę lub logo, będziesz mógł dochodzić swoich praw i domagać się zmiany nazwy lub logo przez konkurencję.
Aby urząd zarejestrował Twoją nazwę, musi ona być oryginalna i nieoczywista. Co to oznacza? Nazwa „Pierogi u Bogusi” jest na przykład mało oryginalna. Urząd z pewnością stwierdzi, że potencjalny klient od razu odczyta, co oferuje dana firma pod swoją nazwą i uzna to za bezwzględną przeszkodę rejestracji. Nie udzieli również prawa ochronnego na oznaczenie, które już funkcjonuje w obrocie i zostało zarejestrowane. Dotyczy to zarówno oznaczeń identycznych, jak i podobnych. Wyjaśnijmy to na przykładzie.
Chcesz zarejestrować nazwę firmy gastronomicznej „Gniecionki”. Urząd nie powinien mieć obiekcji – nazwa nie jest powszechnie używana. Jeżeli po pewnym czasie konkurencja zacznie świadczyć takie same usługi pod nazwą: „Gnieciaki” – możesz powołać się na swoje świadectwo ochronne i zmusić konkurencję do zmiany nazwy.
Jeśli zdecydujesz się na rejestrację, warto abyś wiedział jak zastrzec znak towarowy. Jeżeli wystarczy Ci ochrona na terenie Polski, to zgłoszenie powinieneś złożyć do Urzędu Patentowego RP w Warszawie. Na decyzję czeka się dość długo – nawet pół roku.
Koszty są dość wysokie i uzależnione od kryterium terytorialnego.
Opłata za zgłoszenie znaku towarowego w jednej klasie to koszt 450 zł, inne klasy towarowe – to koszt 120 zł. Dodatkowo należy uiścić opłatę za 10-letnią rejestrację znaku za każdą klasę – 400 zł i ostatni koszt to 90 zł za publikację.
Za złożenie wniosku online i objęcie ochroną w jednej klasie to koszt 850 euro, za zgłoszenie i ochronę znaku w drugiej klasie – 50 euro. Za każdą kolejną klasę należy zapłacić 150 euro.
Droższa jest rejestracja znaku towarowego poza Polską i Unią Europejską. Zgłoszenie i ochrona kolorowego znaku towarowego (do 3 klas), to koszt 903 franków szwajcarskich. Za zgłoszenie znaku bez kolorów należy zapłacić 653 franków szwajcarskich. Za każde dodatkowe państwo i klasę (powyżej 3) trzeba uiścić opłatę 100 CH.
Rejestracja znaku towarowego to w przybliżeniu koszt: ok. 850 zł w Polsce, ok. 1500 zł w UE i ok. 2500 w pozostałych krajach. Nadal zastanawiasz się, czy warto to robić? Jeżeli nikt nie będzie chciał podrobić Twojej nazwy lub logo, to będziesz mógł czuć, że poniosłeś niepotrzebny wydatek. Jeśli natomiast Twój pomysł okaże się popularny, z czasem konkurencja będzie chciała naśladować Twoje pomysły. Właśnie dlatego, warto się odpowiednio zabezpieczyć już na początku działalności – nawet wtedy, gdy sukces nie jest pewny.
Niestety w Polsce prawa własności intelektualnej są często uznawane przez przedsiębiorców za sprawy drugorzędne. To oczywiście błąd, którego skutki można dotkliwie odczuć w przyszłości. Zadbanie o ochronę swojej firmy i jej wytworów, uniemożliwia konkurencji czerpanie korzyści z renomy, na którą pracuje się nierzadko wiele lat.