Artykuł powstał we współpracy z LegalGeek – partnerem Blue Media S.A. specjalizującym się w prawie dla e-commerce. Autorką publikacji jest Joanna Tatarkiewicz, radca prawny w Legal Geek.
Coraz większymi krokami zbliża się wdrożenie tzw. dyrektywy cyfrowej (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych) oraz tzw. dyrektywy towarowej (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającą rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE i uchylającą dyrektywę 1999/44/WE).
Polska jest zobowiązana do wdrożenia postanowień ww. aktów prawnych do swojego porządku prawnego, stąd powstał projekt polskiej ustawy wdrażającej dyrektywy. W oparciu o projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe przygotowaliśmy spis najważniejszych z proponowanych zmian.
Obecnie wszystko wskazuje na to, że ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r.
Co ważne, wszystko o czym piszemy w odniesieniu do konsumenta będzie miało również zastosowanie do tzw. przedsiębiorcy uprzywilejowanego, czyli osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, wskazanej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Należy również pamiętać, iż ustawa do dnia dzisiejszego nie została uchwalona, a artykuł powstał na bazie projektu ustawy – ostateczny kształt przepisów może więc ulec zmianie. Należy zatem śledzić ewentualne zmiany w tym zakresie i dostosować dokumenty prawne swojego sklepu do zmian, które ostatecznie wejdą w życie.
Rękojmia dla konsumenta oraz przedsiębiorcy uprzywilejowanego
Przeniesienie przepisów do ustawy o prawach konsumenta
Dotychczas to Kodeks cywilny regulował kwestie rękojmi – teraz w tym zakresie nastąpi znacząca zmiana. Przepisy dotyczące rękojmi dla konsumentów i przedsiębiorców uprzywilejowanych w znowelizowanej postaci zostają przeniesione do ustawy o prawach konsumenta. Zmienia się również nomenklatura – „rękojmia za wady fizyczne rzeczy” zostanie zmieniona na „niezgodnością rzeczy sprzedanej z umową”.
Poniżej wskazujemy najważniejsze zmiany w regulacjach dotyczących rękojmi – wiele z nich spowoduje konieczność zmiany treści regulaminu sklepu internetowego, warto więc zwrócić na nie uwagę.
Żądania związane z reklamacją
Jedną z najważniejszych kwestii jest zmiana w zakresie żądań reklamacyjnych. Nie jest ona rewolucyjna, ale znacząca i wymaga uwzględnienia w regulaminach sklepów. Tak jak wcześniej, kupujący będzie mógł żądać:
a także złożyć oświadczenie o:
Przepisy zostały jednak przeformułowane, co sprawiło, że dynamika procesu reklamacyjnego jest w znaczący sposób odmienna.
I etap reklamacji – zgłoszenie żądania przez kupującego
Po pierwsze, co do zasady, brak jest możliwości żądania w pierwszym etapie zgłoszenia reklamacji obniżenia ceny oraz odstąpienia od umowy bez zaistnienia szczególnych, wskazanych w projekcie ustawy, okoliczności.
Jednak w przypadku, gdy brak zgodności z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia natychmiastowe obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy lub z okoliczności wyraźnie wynika, że Sprzedawca nie doprowadzi towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie bądź bez nadmiernych niedogodności dla kupującego, kupujący ma możliwość złożenia oświadczenia o obniżeniu ceny albo odstąpienia od umowy (o ile wada jest istotna) już na tym etapie.
Po drugie, wprowadzono domniemanie istotności wady co oznacza, że to sprzedawca musi udowodnić, że wada nie jest istotna jeśli takie ma stanowisko.
II etap reklamacji – działanie sprzedawcy
W drugim etapie reklamacji również nastąpiło kilka istotnych zmian. Odwrócona została kolejność żądań. Obecnie - inaczej niż w projekcie ustawy, o którym mowa była powyżej – już w pierwszym etapie możliwe było, bez dodatkowych warunków, żądanie obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy (o ile wada była istotna).
Wraz z nowymi przepisami, co do zasady, przy pierwszym kroku bez dodatkowych warunków możliwe jest jedynie żądanie wymiany lub naprawy. Przy zgłoszeniu takiego roszczenia, sprzedawca może w rozsądnym czasie i bez niedogodności dla konsumenta jedynie dokonać wymiany, gdy kupujący żąda naprawy lub odwrotnie, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową w zgłaszany przez kupującego sposób byłoby niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów. Sprzedawca może również odmówić doprowadzenia towaru do zgodności z umową, jeśli wymiana i naprawa są niemożliwe lub wymagałyby nadmiernych kosztów. Oczywiście na tym etapie możliwe jest również spełnienie żądań klienta.
Podsumowując, najistotniejszą zmianą jest tu brak automatycznej możliwości zamiany odstąpienia/obniżenia ceny na naprawę/wymianę. Istotne jest również wprowadzenie pojęcia „rozsądnego czasu” spełnienia żądań konsumenta co do naprawy lub wymiany.
III etap reklamacji – reakcja kupującego na działania sprzedawcy
W odpowiedzi na stanowisko sprzedającego, kupujący w tym kroku po zmianach będzie mieć następujące opcje.
Jeżeli:
kupujący może wówczas:
Jak wynika z powyższego, warto poświęcić czas na lekturę powyższych przepisów, tak, aby móc sprawnie i zgodnie z prawem rozpatrywać reklamacje kupujących.
Kwestia dostarczenia wadliwego towaru
Duża zmiana nastąpiła też w kwestii obowiązku dostarczenia wadliwego towaru. Do tej pory to kupujący miał obowiązek dostarczenia sprzedającemu przedmiotu (na koszt sprzedającego). Teraz to sprzedający ma obowiązek odbioru towaru podlegającego naprawie lub wymianie, a kupujący ma obowiązek towar udostępnić.
Zgodnie z projektem, Art. 43d ust. 5 ustawy o prawach konsumenta brzmi więc tak:
„Konsument udostępnia przedsiębiorcy towar podlegający naprawie lub wymianie. Przedsiębiorca odbiera od konsumenta towar na swój koszt.”
Przy odstąpieniu od umowy (ze względu na wadę towaru), wygląda to natomiast w ten sposób:
Art. 43e ust. 6 projektu:„W razie odstąpienia od umowy konsument niezwłocznie zwraca towar przedsiębiorcy na jego koszt. Przedsiębiorca zwraca konsumentowi cenę niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania towaru lub dowodu jego odesłania.”
Potrzebujesz profesjonalnych dokumentów dla Twojego sklepu internetowego?
Skorzystaj ze wsparcia Legal Geek i zyskaj 10% zniżki dla klientówAutopay
Zamów regulamin e-sklepu lub inne dokumenty
Ograniczenie rękojmi
Bardzo ważna zmiana nastąpi również w kwestii możliwości ograniczenia rękojmi wobec przedsiębiorcy uprzywilejowanego. Do tej pory było to rozwiązanie, z którego chętnie korzystali przedsiębiorcy prowadzący sklepy internetowe. Nowy projekt ustawy nie zakłada jednak takiej możliwości - przepisy dotyczące rękojmi będą więc obowiązkowo dotyczyć zarówno konsumentów, jak i przedsiębiorców uprzywilejowanych. Konieczne więc będzie zweryfikowanie regulaminu sklepu pod tym kątem i ewentualne wprowadzenie zmian.
Przedawnienie
Zmieni się również kwestia przedawnienia co do rękojmi czyli okresu, w którym kupujący może skutecznie dochodzić roszczeń od sprzedawcy. Wcześniej było wprost wskazane, iż termin ten co do zasady wynosił 1 rok od dnia stwierdzenia wady. Wraz z nowelizacją termin przedawnienia będzie liczony według przepisów ogólnych, co może znacząco wydłużyć odpowiedzialność przedsiębiorcy z tytułu niezgodności rzeczy sprzedanej z umową.
Podsumowując, ważne jest, aby w związku z nadchodzącą nowelizacją zweryfikować swój regulamin sklepu tak, aby:
Chcesz dowiedzieć się więcej o planowanych zmianach? Zapraszamy do drugiej części artykułu, który już jest dostępny w naszej bazie wiedzy.